Bernard Ernst Lodewijk Immerzeel

door Johan van der Veen 

Tot zijn arrestatie op 30 oktober 1942 woonde hij aan de Brink 45, nu nummer 88.  

 
Bijna was hij geheel uit het collectieve geheugen van Deventer verdwenen: Bernard Immerzeel (foto bron: Oorlogsgravenstichting).
Van september 1939 tot eind okotober 1942 studeerde hij aan de Middelbare Koloniale Landbouwschool. Hij was afkomstig uit Den Haag. Nadat hij op 19 november 1942 als lid van de sabotagegroep Deventer-Voorst-Twello-Terwolde op vliegveld Soesterberg was gefusilleerd, verdween hij langzaam uit het collectieve geheugen van de stad.

Hij had hier geen familie en zijn studiegenoten verlieten Deventer na verloop van tijd. Zijn naam staat op het verzetsmonument aan de Verzetslaan. Jaarlijks op 4 mei wordt hij bij de herdenking als een van de slachtoffers genoemd. Daarnaast is bij een relatief kleine groep mensen bekend dat hij en Anton Siedenburg de meelfabriek van Holterman en Ten Hove in brand hebben gestoken.

Kort na de herdenking van de 33 van Soesterberg in november 2023 kwam ik in contact met een achternicht van Bernard in Den Bosch. Haar grootvader was een broer van Bernard. Zij is in het bezit van het archief van de familie Immerzeel, waarin zich documenten van en over Bernard bevinden. In februari van 2024 ben ik naar Den Bosch gegaan en heb ik het grootste deel van die documenten mogen fotograferen. Daarbij waren unieke stukken van de vader van Bernard. Hij heeft namelijk verslagen nagelaten waarin hij zijn ervaringen over de periode 1942 – 1945 met ons deelt. Vreselijke ervaringen die duidelijk maken hoe groot het leed van de nabestaanden van oorlogsslachtoffers is geweest. De stukken in het familiearchief geven ook een beeld van hoe het onderwijs op de Middelbare Koloniale Landbouwschool in Deventer steeds meer gelijk werd geschakeld: hoe Joodse leerlingen werden geweerd en hoe de directie van de school moest schipperen om aan de eisen van de bezetter te voldoen.
Bernard was een natuurmens met een zeer grote belangstelling voor het leven in de zee, op het strand en op het Wad. In een aantal stukken maken wij kennis met zijn grote passie. Op basis van het unieke materiaal uit het archief van de familie Immerzeel hoop ik Bernard de plek in het collectieve geheugen van Deventer (terug) te geven die hij verdient.

Klik hier om mijn biografie over Bernard Ernst Lodewijk Immerzeel te lezen.

© Johan van der Veen